به گزارش مطلع الفجر-چهارشنبه سوری به عنوان یک نماد عالی از نقش بندی هنرمندانه معرفت، هنر و تجربه انسانی که بر تارک ایران بلند می درخشد امروزه در جایگاه خوب خود قرار ندارد .تمام جوامع آداب و رسوم،جشن هاو …دارند که حفظ و انتقال آنها به نسل های جدید توسط بزرگتر ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است یا برخی از آنها در یک جامعه میان مردم همه اقوام مشترک باشد.در جامعه ما ازجمله این جشن ها«چهارشنبه سوری« است.
جشنی که برای فرارسیدنش لحظه شماری می کردیم امروز نگران حوادث تلخ این روز به دلیل استفاده از ترقه و نارنجک های دست ساز و …هستیم.جشنی که توسط مردمبرگزار می شد،ابزار و وسایل،هماهنگی،برگزاری،نظارتو کنترل بر جشن توسط خود مردم و معمولا بزرگ خانواده و کوچه و محله صورت می گرفت و دولت ها هیچ گونه هزینه ای پرداخت نمی کردند و برای ایجاد امنیت دچار درد سر نمی شدند. برگزاری جشن های مختلف از جمله چهارشنبه سوری توسط نیاکان ما فرصتی برای ایجاد همدلی،افزایش تعامل اجتماعی،افزایش شادی و نشاط در جامعه بود.
درجامعه ایرانی باید نگاه آسیب شناختی در چهارشنبه سوری جای خود را به نگاه جامعه شناختی دهد. نگاه جامعه شناختی مثبت و رو به آینده است و دیدن کارکردهای مناسب است چه به صورت آشکار و چه به صورت پنهان که پاسداشت انباشتگی فرهنگی است. چهارشنبه سوری در کشور ما از یک نامدیریتی فرهنگی رنج می برد . این بی مدیریتی فرهنگی در خانه های ما، سیستم آموزشی ما ، محله ها و توانمندی گروه های همالان ما لانه کرده است .
حال براي بهتر مشخص شدن اين مفهوم ابتدا به تعريف شادي و نشاط پرداخته و تفاوتهاي آن را بررسي كرد :شادی عبارتست از هیجانی است که دراثر محرک های درونی وبیرونی ارگانیزم را درجهت انبساط عضلانی و روانی سوق می دهد؛ ماهیت شادی در انسان غریزی است اما نوع و چگونگی آن به یادگیری ومتغیرهای محیطی وفرهنگی بستگی دارد.
همچنین می توان بین شادی ونشاط تفاوتی قائل شد. شادی یک هیجان انبساط با تظاهرات بیرونی و زودگذر است، اما نشاط یک احساس انبساط و شادمانی درونی است که پایدار وبادوام است.
شادی همیشه با هیجان های لبخند وخنده وحرکت همراه است اما درنشاط احساس بهجت وسرور لزوما با خنده همراه نیست ولی احساسی است که موجب لذت فرد می شود. به همین ترتیب شادی می تواند یک هیجان کاذب و زودگذر باشد در حالی که ماهیت نشاط اصیل، مثبت و با دوام است.
تجربه نشان می دهد که شادی های کاذبی که توسط محرک های متفاوت مثل داروهای روان گردان، موادمخدر، الکل وغیره به دست می آید کوتاه و گذرا بوده و پیامدهای اندوه وافسردگی را به دنبال خواهد داشت. در حالی که نشاط برای سلامت جسمی و روان انسان و جامعه ضرورت دارد. و اما نشاط در واقع بستگی به عوامل متعددی از جمله بینش و تربیت، رضایتمندی، آرامش و هدفمندی دارد.
آیا ما آزاد هستیم که به هر طریقی اِبراز شادی کنیم و با اعمال هیجانی چهارشنبه سوری جسم و جان و اموال خودمان و دیگران را شدیداً در معرض آسیب قرار دهیم؟
به همین دلیل آزادی برای هر عملی یک قید اساسی دارد: «هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویشرا وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.» (اصل چهلم) برای تضمین این قید آزادی، ماده (۱) قانون مسئولیت مدنی مقرر می کند: «هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر‌که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد.»
در ضمن چهارشنبه سوری یک خسارت عمومی دیگر هم به همراه دارد که آلودگی وخیم شهری است. ماده (۲) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا صراحتا بیان می کند «اقدام به هر عملی که موجبات آلودگی هوا را فراهم نماید ممنوع است…»
درمان همه چیز مجازات نیست.جامعه با مجازات اخلاقی و قانون مدار نمی شود. این در حالی است که هرساله همین جامعه بیش از خرج میلیاردها تومان برای تدارک مواد محترقه و منفجره، از قبال خسارت های جانی، سقط جنین، از دست دادن اعضای بدن به خصوص چشم، آتش سوزی های گسترده و شوک های روانی، هزینه های گزاف و غیر قابل جبرانی را پرداخت می کند.
مشکل را باید از جای دیگری درمان کرد، یک گام به عقب، پیشگیری بهتر از درمان و جراحی و برخورد انتظامی است. گرچه برای درمان جامعه و برقراری ثبات و امنیت لازم است در مواردی حتی برخی حقوق را محدود کرد، مانند همین روزهای چهارشنبه سوری که بسیاری از قربانیان هیچ نوع شرکتی در رفتارهای ناهنجار آتش بازی نداشته اند ولی قربانی عمل دیگران می شوند. قطعاً مشکل همان مسئله نشاط است، ولی این نافی مسئولیت ها و تدابیر ما نیست.
راههاي مقابله با حوادث در چهارشنبه سوري را مي توان اينگونه عنوان نمود :الف ) ساده ترین راه در مقابل بی اخلاقی های شایع در روزهای های منتهی به چهارشنبه آخر سال احتیاط است یعنی شهروندان هم خود از ابزارهای آتش بازی و انفجاری احتراز کنند و شادی های بی خطر و پایدارتری را جایگزین نمایند، و هم از ترددهای بی جهت در سطح شهر خودداری کنند.
ب ) هدایت کردن این اقدامات مخاطره آمیز به بیرون از شهر، در محیط های آماده شهر و دارای امکانات امنیتی – درمانی لازم است.
ج ) شهروندان باید عملا در مقابل چهارشنبه سوری به عنوان «آسیب اجتماعی» واکنش جدی نشان دهند. به عبارت دیگر شهروندان نسبت به خود و جامعه شان دارای «مسئولیت اجتماعی» هستند و از این مسئولیت اجتماعی نه تنها قانونگذار قانون اساسی که حتی شارع مقدس تحت عنوان «امر به معروف و نهی از منکر» و «دعوت به خیر» حمایت کرده و آن را وظیفه عمومی قلمداد نموده است.
وظایف دستگاه ها :سیاست ایجاد شادی و نشاط در جامعه یکی از مهم‌ترین وظایف شهرداری، نیروی انتظامی، وزارت فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش و صدا و سیما است. این دستگاه ها باید با آموزش و نهادینه کردن اخلاق، حقوق شهروندی و گرایش به شادی های واقعی و تأمین امکانات لازم مانند پارک های تخصصی و خانوادگی، سیاست واحدی را برای استقرار نشاط اجتماعی فراهم آورند.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد