وقتی مدغربی بر پوشش اصیل ایرانی سایه می گستراند

مطلع الفجر/بی شک در سال های گذشته مدگرایی تنها در نحوه لباس پوشیدن و البته در یک ردیف سنی خاص بود که اغلب هم جوان ها فکر خود را بر روی این موضوع متمرکز می کردند؛ اما متاسفانه در سال های اخیر مد گرایی تا حدودی به کلیه گروه های سنی سرایت کرده و علاوه بر آن به روز بودن تنها شامل نحوه پوشش نیست و می توان این ادعا را داشت که مدگرایی یکی از جنبه های قوی زندگی هر فردی به حساب می آید و حتی ما شاهد مدگرایی در نوع تفکر و رفتار های اجتماعی هستیم.

متاسفانه پوشش شکیل و زیبا و داشتن زندگی مرتب و راحت، امروزه جای خود را به مد داده و با اسم زیبایی هر گونه رفتار و پوششی را در سطح جامعه و نوع زندگی افراد می توان مشاهده کرد. این موضوع تاجایی رسیده که جامعه شناسان، متخصصان اجتماعی و کلیه دست اندر کاران جامعه را برآن داشته که مد را به عنوان یک ناهنجاری اجتماعی مورد بررسی قرار دهند و به عنوان یک معضل برای آن به دنبال راهکار باشند.

تعریف مد و مد گراییبر اساس یکی از تعاریف جامعه شناسی، باب روزیا مد(Fashion) تغییرات درپوشش، آداب، الگوهای رفتاری، سبک زندگی، هنر، ادبیات و حتی فلسفه بوده وبیشتر مبتنی برمیل به فرق داشتن وهمچشمی است.

و بر اساس نظر برخی از جامعه شناسان مد راهی برای معرفی نوع زندگی و بیانگر ثروت، پایگاه طبقاتی و برخی از ویژگی های افراد درسطح جامعه است؛ و البته در برخی مواقع وسیله ای است که فرد، من واقعی خود را در پشت نام مد پنهان نماید.

نظر تعدادی از متخصصات بر این است که تعداد بسیار زیادی از افراد جامعه مد و مدگرایی را یک امرکاملا شخصی و سلیقه ای می دانند ومعتقدند که نمی توان افراد را مجبور کرد که برخلاف آنچه دوست دارند وانتخاب می کنند، عمل نمایند. ولی آیا انتخاب هر گونه لباس وآرایشی برای هرجامعه وفرهنگی مناسب است؟ و در نهایت این سئوال بزرگ در مقابل جامعه بوجود می آید که مدگرایی خوب است یا نه ؟

جوانان بهترین متقاضیان بازار مددوره نوجوانی و جوانی به نوعی زمان بحران و تحول اساسی برای هر فردی به حساب می آید و در اصل زمان گذراز بلوغ و شکل گیری حس استقلال طلبی، فرد است؛ در همین زمان است که نوجوان تمام تلاش خود را دارد که با روش های مختلف استقلال، هویت و به نوعی بزرگ شدن خود را به دیگران نشان دهد. و شاید راحت ترین و بهترین راه برای این خودنمایی و اثبات شخصیت مد و مدگرایی باشد، که جوان به آن متوسل می شود.

 

حال اگر از هر کدام از این جوان ها در مورد دلیل نوع پوشش، مدل مو، الفاظ مورد استفاده و….. سئوال شود، هیچگونه دلیل و فلسفه ای برای کار خود ندارد. اما در عین حال در پشت این پوشش و نوع رفتار به ظاهر بدون فلسفه نوعی از تعلق گروهی، نوجویی، تنوع طلبی و… است؛ البته این مد متعلق به یک فرهنگ و جامعه خاص است که در نهایت تبدیل به عاملی برای انتقال هنجارو ارزشی از جامعه ای به جامعه ای دیگر می شود که در اکثر مواقع برای جامعه مقصد یک نوع هنجار شکنی به حساب می آید و جامعه مورد نظر را با چالش هایی مواجه می کند.

اگر بخواهیم جامعه خود را مد نظر قرار دهیم یکی از معضلات اصلی جامعه و بخصوص جوانان و خانواده هایشان مسئله مد و مدگرایی است و این نیاز احساس می شود که جامعه ما چه جایگزین هایی برای جوانان در نظر گرفته و برای مقابله با این موضوع می خواهد چه راهی را به متقاضیان مد ارائه شود.

در نهایت می توان گفت که هر انسانی و به خصوص جوانان بنا به میل ذاتی خویش، تنوع طلب و به دنبال تغییروتحول هستند، پس اینکه هر فردی علاقمند به این باشد که خود را به شکل افراد و گروه های محبوب اجتماعی و یا افراد مطرح در سطح جامعه درآورد، یک امر طبیعی است.

حال موضوع حائز اهمیت دراینجاست که زمانی که جامعه نتواند هدایتگر خوبی برای نوجوانان باشد و به موقع الگوهای مناسبی به آنان ارائه ندهد و نهادهای مختلف آموزشی، کارکرد خود را در انتقال میراث فرهنگی به آنان انجام ندهند، مواجه با هنجار شکنی و تغییر فرهنگی می شود.

باید متخصصان امر به گونه ای در این زمینه فعالیت داشته باشند که متقاضیان بازار مد و مدگرایی متوجه کپی‌برداری غلط از الگوهای نامانوس و گاه متضاد با جامعه که از فرهنگ سایر کشورها نشأت گرفته، باشند، توجه داشته باشید که اغلب آنها از جذابیت ظاهری بیشتری برخوردار هستند و کار متخصصان مارا سخت تر می کند. نکته جالب اینجاست که اکثر الگوهایی مورد نظر جوانان ما در جوامع خودشان مطرودند و این جریان برای تداوم جامعه و فرهنگ ما مضر است. ‌

خانواده ها باید نسبت یه این موضوع حساس باشند که در مدگرایی نوجوانان، تا حد زیادی نیازهای روانی آنان دخالت دارد؛ از این رو رفتار آنان تا حدی طبیعی است و نباید با اصل این نیازها مقابله کرد، بلکه می‌توان ضمن ارائه راهکارها و جایگزین های مناسب جوان را در مسیر شایسته قرار داد.

به عنوان نتیجه و البته به صورت مختصر می توان گفت که از جمله راه های موثر این است که خانواده و نهادهای آموزشی باید با حفظ ارزش های خود، اطلا‌عات کافی را در زمینه مسائل اجتماعی به نوجوانان بدهند و در دوران هویت‌سازی در کنار و نه در مقابل آنها باشند.

برای معرفی فرهنگ و اصول جامعه باید با زبان خودشان صحبت شود، الگو های متفاوت را باید در اختیار جوانان گذاشت، تا تنها با یک خط فکری خاص آشنا نشوند و با افکار متفاوت آشنایی پیدا کنند؛ البته در مقابل جوانان ما هم باید روحیه پرسشگری و انتقادی داشته باشند و در مقابله با افراد و خطوط فکری متفاوت تنها نکات مثبت را الگو برداری نمایند. علاوه بر اینها منابع مدگرایی که با نوع فرهنگ و اعتقادات جامعه ما همخوانی دارد در اختیارشان قرار گیرد و آزادی، کنترل شده به جوانان داده شود تا استقلال طلبی را تجربه نمایند.

احترام به جوانان از سوی جامعه و خانواده ها و دادن این حس که آنها برای جامعه دارای اهمیت و احترام هستند، نه آنکه جوان احساس سرباری در جامعه داشته باشد، جوان ما نباید احساس کند که جامعه و خانوداه در مقابل او قرار دارد.

و در نهایت باید به صورت جدی به این مهم توجه داشت که نمی‌توان از تاثیرگذاری کانال‌های انتقال فرهنگ همچون ماهواره، اینترنت و … جلوگیری کرد. ولی با آموزش به نوجوانان در خانواده و محیط آموزشی می‌توان استفاده از این وسایل را جهت‌دار کرد، در اصل جوانان ما باید در مقابل فرهنگ مخرب واکسینه بشوند.