به گزارشمطلع الفجر همه ساله اکرانهای نوروزی سینمای ایران فرصت مناسبی است تا هرچه بیشتر مردم با سینما پیوند برقرار کنند . ایام تعطیلات نوروز فرصت مناسبی است تا خانواده ها ساعتی را در سالن ها سینما بگذرانند و به تماشی فیلمهای مورد علاقه شان بپردازند. دراین چند سال اخیر یکی از منتقدین جدی اکرانهای نوروزی عبدالرضا کاهانی بود. وی معتقد بود اکرانهای نوروزی دردست عده ای خاص می باشد.
کارگردانی که هشتمین اثر سینمایی او امسال برای اولین بار در بهترین ایام اکرانها به روی پرده رفته است. این اثر را قطعا می توان دنباله رو آثار دیگر کاهانی دانست. سینمای او ماجرای هرج و مرج هاست. ماجرای افرادی است که با کمترین تقیدات اخلاقی دور هم جمع شده اند. سینمای کاهانی یک نوع نهیلیسم ایرانی را تصویر می کند .
خلاصه ماجرا از این قرار است:
سمیرا(ترانه علیدوستی) با فرزندش از دامغان برای کار به تهران می آید.حامد(بابک حمیدیان) همسرسابق سمیراکه مخالف آمدن او به تهران است ، به شدت با این قضیه مخالفت می کند. سمیرا با کمک صابر(مجید صالحی) برای خود خانه ای اجاره می کند اما تا آماده شدن خانه به منزل رضوان (فریده فرامرزی) می رود. داوود ( رضا عطاران) همسر فریده نصاب ماهواره است. سمیرا ده میلیون به داوود می دهد تا تعداد زیادی رسیور خریداری کند. حامد در صدد برگرداندن سمیرا به دامغان است. او به شدت به همسر خود مشکوک است و تهمت هایی را نیز به او می زند.
ذکر چند نکته در بررسی و نقد این فیلم ضروری به نظر می رسد.
۱- یکی از شاخصه های اصلی فیلم های کاهانی ، خاکستری بودن نقشهایش می باشد. هیچ کدام از نقش ها نه مثبت هستند که بیننده با آنها ارتباط برقرار کند و نه منفی که از آنها بدشان بیاید. هرکدامشان در جایگاه خود گاهی مثبت و گاهی منفی هستند.در این فیلم هم به خوبی این قضیه مشهود بود. سمیرا ، مادری که فرزند خود را در دامغان به امید خواهر خود رها می کند و برای کار به تهران می آید آنهم چه کاری؟ قاچاق رسیور ماهواره.حامد شخصیتی عصبی که شدیدا به همسر سابق خود مشکوک است. در این میان گاهی وقتها رفتارهای سمیرا به گونه ای است که می شود تا حدودی حق را به حامد داد، اما گاهی وقت ها هم شدیدا شرایط یک زن بدون شوهر و مادری که باید برای مخارج فرزند خود تلاش کند این حس رادر بیننده القا می کند که سمیرا درست کار است. داوود برای خرید رسیور ها به پول سمیرا احتیاج دارد از این رو به او پناه می دهد و با او مهربانی می کند. شخصیت داوود هم خاکستری است. نه قابل سرزنش و نه قابل دفاع. این سبک از شخصیت پردازی که در همه کارهای کاهانی دیده می شود نشان از یک رگه های نهیلیستی دارد. در فلسفه پوچ‌انگاری، پوچی از ناهماهنگی بین جستجوی فرد به دنبال معنا در جهان و بی معنایی جهان بر می‌آید. شخصیت هایی که به ارزشی پایبند نیستند و ارزشی را برای بیننده به ارمغان نمی آورند. با نگاهی به آثار قبلی کاهانی کاملا این تفکر خود نمایی می کندکه البته این نوشته قصد پرداختن به آن را ندارد.
۲- مهمترین نکته ای که از این فیلم می شود برداشت کرد این است: تابو شکنی در سینمای ایران
متاسفانه این فیلم خط قرمز های زیادی را زیر پا گذاشت و مجوز گرفت و ساخته شد و اکران شد و اعتراضی هم از کسی و جایی شنیده نشد. به ذکر چند نمونه از این هنجار شکنی ها می پردازم:
الف) حضور بازیگرانی که در واقع همسر یکدیگر هستند و در فیلم هم همین نقش را دارند، قبلا هم اتفاق افتاده بود. امیر جعفری با ریما رامین فر، مسعود رایگان با رویا تیموریان از این نمونه ها هستند. اما اتفاقی که در این فیلم می افتد آنقدر قبیحانه هست که شورای بازبینی کاهانی را مجبور می کند تا اول تیتراژ فیلم متذکر این نکته شود که عطاران و فرامرزی در واقع زن و شوهرند. سکانس ابتدایی فیلم که شکستن قولنج داوود توسط رضوان می پردازد. برخوردهای بیجا و دست زدن های الکی رضوان به داوود خیلی شرم آور است. از همه این ها مفتضحانه تر صحنه ای است که داوود و رضوان در حمام هستند و داوود مقابل دوربین لخت می شود و لباس خود و بعد هم شلوار خود را از پا در می آورد. آقای کاهانی ، عطاران و فرامرزی زن و شوهر هستند قبول اما آیا سایر زنان به آقای عطاران محرم هستند که شما به خودتان این اجازه را می دهید که همچین سکانسی را جلوی دوربین ببرید؟ آیا انصافا فیلم جنابعالی را می شود با خانواده تماشا کرد؟ آیا برای خلق طنز موقعیت باید به هر روش و وسیله ای دست زد؟
ب) سکانس بعدی صحنه فوتبال بازی کردن صابر و حامد و دوستان صابر در محل کارشان است. بابک حمیدیان و مجید صالحی و چند نفر دیگر همگی بالاتنه لخت دارند و مشغول بازی هستند. واقعا با کدام منطقی همچین سکانس هایی اجازه پخش می گیرد؟ آیا از نظر شرع مبین اسلام جایز است زن نامحرم به بدن لخت مرد نامحرم دیگری نگاه کند؟
مسئله:نگاه کردن زنها به بدن مرد نامحرم به استثنای وجه و کفین و مقداری که بطور معتاد مردان نمی پوشانند حرام است.
اراکى: توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۷ و استفتاء.
امام: عروه، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۳۱؛ تحریر، (نکاح)، مسئله، ۱۹ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۳۳ و استفتاء.
تبریزی و خامنه اى: استفتاء.
سیستانى: توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۲٫
گلپایگانى: توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۲؛ مجمع المسائل ج ۲، سؤال ۶۴۴ و استفتاء.
مکارم: توضیح المسائل، مسئله ۲۰۸۰٫
با توجه به مساله شرعی که گذشت نگاه زن به بدن لخت مرد نا محرم حرام است. آقای کاهانی اگر جنابعالی دوست دارید مرتکب فعل حرام شوید به خودتان ارتباط دارد اما حق ندارید این بی بندو باری را در سینما ها ترویج دهید.
ج) استفاده متعدد از الفاظ رکیک و فوق العاده قبیح که اوج قباحت این الفاظ اجازه نمی دهد تا به رشته تحریر در بیایند. نشان دادن علامت هایی با دست که چند بار توسط حامد انجام شد که معنای مخصوص خود را دارد.
د) صحنه درست کردن حشیش و استعمال آن توسط حامد و صابر یکی دیگر از آن دسته صحنه هایی بود که شاید نمایش آن در سینمای ایران سابقه نداشته باشد. استفاده از حشیش و اثرات توهم آمیز بعد از آن تا به حال به این قبیحی به تصویر کشیده نشده بود.
استراحت مطلق بیشتر از آنکه یک فیلم اجتماعی تحلیلی باشد، شبیه یک عقده گشایی از خطوط قرمز سینمای ایران است.
۳- استراحت مطلق روایت استراحت های افرادی است که فارغ از اتفاق های گذشته همچنان به روند زندگی خود ادامه می دهند. استراحت داوود و رضوان بعد از رفتن سمیرا، استراحت مرد سبیل دار بعد از رفتن سمیرا ، استراحت صابر و حامد بعد از یک دعوای اساسی و راحتترین و مطلق ترین استراحت را سمیرا تجربه می کند، وقتی که با ماشینی تصادف می کند و از این دنیا می رود. این فیلم استراحت مطلق رادر مرگ سمیرا نشان می دهد و این هم خود گواهی بر تفکرات پوچ گرایانه کارگردان جوان فیلم است.
استراحت مطلق در استراحت مطلق مسئولین فرهنگی کشور مجوز گرفت و ساخته شد و به اکران نوروزی هم در آمد و آب از آب هم تکان نخورد./سید محسن میرزاترابی/
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد