سریال های ماهواره ای سه ریال یا بیشتر؟!

*کم بودمحتوا ونامناسب بودن غالب

یکی از سریال هایی که امروزه در بین بعضی از خانواده ها دیدنش به عادت تبدیل شده است دیدن سریالهای ماهواره است که با یک زمان بندی طولانی و حتی سالانه مخاطب را به همراه خود می کشاند در این جا نمی خواهیم به نقد تلویزیون داخلی و سریالهای ایرانی بپردازیم چراکه صحبت درباره این سریالها بحث دیگری رامی طلبد هرچند نمی توان انکار کرد که کم بود محتوا و بدی و نامناسب بودن غالب بعضی سریالهای داخلی یکی از عوامل اصلی از دست دادن مخاطبین این سریال هاست.

البته این صحبت دلیلی بر تایید و وجود محتوا و غالب مناسب برای سریال های غربی و ماهواره ای نیست بلکه آنان با استفاده از تکنیک ها و روش های دیگری این جذابیت را فراهم می آورند که در مطالب قبلی به آن به طور مفصل اشاره شده است .

از طرفی یکی از نیازهای انسانی که در روان شناسی هیجانات نیز توسط دانشمندان به آن بسیار پرداخته شده است شادی می باشد. رابرت پلاچیک شادی رایکی از هشت هیجان اصلی انسان می داند. این به این معنی است که انسان طالب و دوست دار شادی است درحالی که بیشتر سریال های ایرانی اگر هم غالب خوبی داشته باشند متاسفانه محتوایشان براساس دردها و رنج ها و غم و اندوهی است که همه به نوعی در زندگی خود آن را تجربه کرده اند و انتظار این را دارند وقتی برای دور شدن از این سختی ها ساعتی را مقابل تلویزیون می نشینند زمانی برای دور شدن از افکار و دغدغه های روزانه شان باشد و فضایی شاد برایشان بوجود آورد ولی متاسفانه رویکرد و محتوای بیشتر سریال های داخلی بر مبنای رنج و غم است.

در این صورت است که بعضی فریب جذابیت های ظاهری ماهواره و سریالهای ماهواره ای رامی خورند وآن ر ا جایگزین سریالهای داخلی می کنند. این درحالی است که پیام هایی که این سریال ها به مخاطب می دهند مناسب و در شان یک خانواده اسلامی نیست. وبا فرهنگ مذهبی ما مغایرت دارد. و خانواده را از آسیب های آن در امان نخواهد گذاشت.

*تاثیرسریال های ماهواره ای برناخودآگاه فرزندان

یکی ازآسیب های اصلی سریال های ماهواره ای تاثیرپذیری باورها وفرهنگی است که این سریال ها برفرزندان خانواده دارد.چراکه آنها درکناروالدین به تماشای این سریال ها می نشینند واین تاثیرپذیری درآنان به مراتب بیشتراز والدین است . اکثر این سریال ها با موضوعاتی نظیر خیانت، مصرف مواد مخدر، مصرف الکل و نیز بحث خشونت است که به شکل گسترده ای در سریال ها وجود دارد و کودکان نیز این برنامه ها را می بینند؛ در حالیکه کودکان بین ۱۰ تا ۱۲ ساله طبق نظریات روز دنیا پیامد درک رفتار را ندارند و در ناخودآگاهشان این مسائل خواهدماند.

در دوره بلوغ غریزه جنسی فعال تر می شود و یک سری مواردی را که از سریال ها گرفته اند و در ناخودآگاهشان نقش بسته است برایشان مشکل آفرین می شود.متاسفانه به دلیل عدم آگاهی والدین از بلوغ فرزندانشان شرایط خاصی برای دیدن برنامه های ماهواره صورت نمی گیرد و باعث می شود مواردی مانند خشونت و لجبازی در فرزندان بیشتر خود را نشان دهد .

*همانندسازی کردن باشخصیت سریال

ازجمله آسیب های دیگر سریال های ماهواره ای و تداوم آنها این است که به دلیل شکل نگرفتن شخصیت کودک کم کم کودک با کاراکترها و شخصیت های سریال انس گرفته و دست به همانند سازی با شخصیت مورد علاقه خود می زند.و بدون اینکه درنظر بگیرد آن کاراکترتنها به ایفای نقش می پردازد در دنیای واقعی نیز می خواهد مانند او عمل کند و کم کم احساس می کند خود آن شخصیت است این مشکل تنها به اینجا ختم نمی شود.

دست زدن به کارهای خطرناک که سلامت جسم وروح او را به خطر می اندازد در راستای این همانند سازی صورت می گیرد این اشخاص با ادامه دادن به این همانند سازی غلط بعضا حتی از سوی خانواده خود که عاملی برای بروز این مشکل بوده اند طرد می شوند و سپس این طرد شدن وعدم پذیرش به محیط های بزرگتر واجتماع هم می رسد.و در ادامه مشکلات دیگری مانند منزوی شدن ،افسردگی ،بدبینی ،هنجار شکنی ،اعتیاد و بسیاری دیگر از مشکلات شخصی و اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

*استفاده از شخصیت هایی که با فرهنگ شرقی نزدیک است

تبلیغات اینترنتی سریال های جدید ماهواره ای راکه ببینی یک تفاوت بزرگ با سریال های قبلی برایت روشن می شود وآن استفاده از شخصیت ها وچهره های شرقی به جای چهره های غربی است وحتی دیده می شود بیشتر این شخصیت ها وسریال ها ساخت کشورهایی مانند ترکیه است که از نظربعضی مسائل فرهنگی وسنتی به ما نزدیک هستند که این خود عامل مهمی در جذب مخاطبین ایرانی می باشد.

به نظر بعضی از صاحب نظران ومخاطبین ماهواره ،درزمان قبل مخاطب بادیدن سریال های غربی این نکته در ذهنش نقش می بست که ازلحاظ دینی وفرهنگی آنها با مامتفاوت هستند وشاید اینگونه تاثیرپذیری کمتری وجودداشت ولی باآمدن سریال های شرقی وکشورهای همجوار مخاطب دراین سریال ها زن‌هایی را می‌بینید که وقتی از خانه بیرون می‌روند چیزی شبیه روسری و شال سر می‌کنند.

یعنی این بار صاحبان شبکه‌ها دقیقا به هدف زده‌اند. الگویی ارائه می‌دهند که هم مدرن است و هم در عین حال از سنت ومذهب دور نیست. برای تاثیر بیشتر تیپ زن و مرد و دختر و پسر شرقی را می‌سازند و حتی در دوبله از اصطلاحات رایج ما مثل ان شاءالله و ماشاءالله استفاده می‌کنند تا بیننده بیشتر هم ذات‌پنداری کند واین یعنی همان تهاجم خاموش فرهنگی بیگانه،که این سوال رابه ذهن می آورد که سریالهای ماهواره ای چقدرارزش دیدن دارند؟ودراین تقابل دوطرفه چه چیزهایی ازدست می دهیم وچه چیزهایی خواهیم گرفت؟/منیره فهامی