مطلع الفجر-این کلام امیر مومنان (ع) است که مردم را به نیکو سخن گفتن تعلیم می کند و نیکو شنیدن را مستلزم نیکو گفتن می داند از همین شخصیت والای اسلامی و انسانی شنیده شده که در خلال یکی از نبردهایشان ( ظاهرا صفین) به برخی از یاران خود که به دشمن ناسزا می گفتند فرمود " اني اكره لكم ان تكونوا سبابين و لكنكم لو وصفتم اعمالهم و ذكرتم حالهم كان اصوب في القول و ابلغ في العذر"(۱)
در آستانه انتخابات قرار داریم و کم کم فضای سیاسی کشور به سمت این پدیده سوق داده می‌شود. نامزدها یکی پس از دیگری اعلام حضور می‌کنند و رسانه‌ها به این رفتارها واکنش نشان می‌دهند، هر کاندیدی با توجه به پایگاه های رسانه ای که دارد سعی می‌کند به بیان برنامه های خود در قالب شعارهای انتخاباتی پرداخته و شیوه‌ها و برنامه های دیگر کاندیدا را به نقد بنشیند.
تا اینجای کار مشکلی نیست و این راهی است منطقی برای پویایی صحنه سیاسی هر کشور. اما نکته قابل تأملی که در این مقال قصد آن داریم که به او بپردازیم نحوه حرکت این رجال و شیوه برخورد اینان با این قضیه است در بستری بنام رسانه که این روزها همان زبان آدمی به طریق گسترده تر، می‌باشد.
وقتی این روزها رسانه‌ها را ( چه نوشتاری و چه اقسام دیگر ) مرور می‌کنیم غالباً به یک نکته بر می‌خوریم: نزاعی بزرگ بر سر اثبات خود و تخریب دیگری، مطلبی که گفتگوی غالب این روزها به شمار می‌رود، همانا درگیری‌ها و کشمکش هائی است که بین رجل سیاسی ما در رسانه های تحت حمایت خود ، صورت می‌گیرد.
روزنامه ای و یا سایت خبری وابسته به شخصی و جریانی یکی از نیروهای دولت را که اتفاقاً بسیار هم پرکار است را به دروغ گوئی و ریا کاری متهم کرده و او را به عنوان یک ماکیاولیسم معرفی می‌کند و در جواب این حرکت سایت حامی دولت نیز مطلبی همراه با تصویری از شهردار فعلی کلان شهری که مدعی است حامی آن سایت بوده منتشر می‌کند و او را به با عنوان مکتب ... با این عکس به سخره می‌گیرد.
در جای دیگر سایتی بسیار مطرح که حامی آن به تازگی اعلام حضور رسمی در انتخابات را کرده است با مقاله بلند بالا ، ابتدا از حامی خود با ادبیاتی مفصل و القابی مزین به صفاتی عالی (البته از دید خودشان کارشناسانه) تعریف و تمجید کرده و سپس به تخریب دیگر حریفان می‌پردازد البته در این مسیر بسیار زیرکانه عمل کرده و تنها به دولت به شکل صریح و مستقیم می‌تازد( آن هم به بهانه " تحلیل نامه ای از حزب موتلفه در مورد خطر کودتای اجتماعی") و در سایر موارد با نقل قول هائی یاد آور می‌شود که دیگر کاندیدها نیز دارای نواقصی هستند به طور مثال، دولت را متهم می‌کند که به رئیس فلان قوه اتهام اثبات نشده زده است تا او را از صحنه انتخابات خارج کند و با بیان این حرف در ذیل تعاریف از کاندیدای خود این‌گونه وانمود می‌کند که فلان کاندیدا نیز مورد اتهام بوده و ممکن است این مطالب در مورد او صدق کند البته به این بخش اشاره ای نمی‌کند اما می‌دانیم که در فضای رسانه دامن زدن بر اتهامی و مدام آن را بیان کردن چه عواقبی را برای آن شخص در پی خواهد داشت .
و باز همین سایت در ادامه این مطلب به تحلیل افکار کاندیدای دیگری پرداخته و احتمال خروج او از ائتلاف شکل گرفته را نوعی ضعف برای این فرد می‌داند و در نسبت دادن هوشمندانه این افکار (البته باز هم با حربه تحلیل نامه ای) و نتیجه گیری کردن از آن، ردپای نوعی تخریب به چشم می‌خورد که به نظر نمی‌آید با اصول اخلاقی هم خوانی داشته باشد .
از این دست زد و خوردها در رسانه بسیار فراوان است و قصد نداریم به همه آنان بپردازیم. بلکه فقط نمونه ای بود برای یادآوری
اما سخن اصلی آنست که در فضای رسانه اگر به این شکل نباید حرف زد پس چطور باید کار کرد؟
برای رسیدن به پاسخ این سؤال باید در کلام بزرگان جستجو کرد:
«اجملوا فی الخطاب تسمعوا جمیل الخطاب»
این کلام امیر مؤمنان (ع) است که مردم را به نیکو سخن گفتن تعلیم می‌کند و نیکو شنیدن را مستلزم نیکو گفتن می‌داند از همین شخصیت والای اسلامی و انسانی شنیده شده که در خلال یکی از نبردهایشان ( ظاهراً صفین) به برخی از یاران خود که به دشمن ناسزا می‌گفتند فرمود " انی اکره لکم ان تکونوا سبابین و لکنکم لو وصفتم اعمالهم و ذکرتم حالهم کان اصوب فی القول و ابلغ فی العذر"(۱)
یعنی به جای دشنام و توهین شرح حالات و اعمال ایشان را ذکر کنید.
ملاحظه می فرمایید که حضرت حتی در زمان جنگ نیز دشنام و بی احترامی به دشمن خود را نیز نمی‌پسندید و از آن اکراه داشت.
حضرت امام خمینی (ره) نیز بارها در مورد مجادله های سران و رجال سیاسی به این نکته گوشزد می‌فرمود که انتقاد غیر از فحاشی و تخریب است ایشان در جایی می‌فرمایند: " ـ ما لسانمان باید لسان نصیحت باشد و انسان میبیند که گاهی وقت‌ها لسان‌ها لسان نصیحت نیست، قلم‌ها، قلم‌های نصیحت نیست. مطرح دولت نیست، مطرح جمهوری اسلامی است"(۲)
از این رهنمودها در کلام این بزرگوار به تبع امام عالی و علیش بسیار است.
حضرت ایت الله جوادی املی(مد) نیز در این زمینه سخنان بسیاری دارد که می‌تواند ره گشا باشد از جمله ایشان در نماز جمعه ای بعد از جریان مناظرات سال ۸۸ در ذیل این آیه شریفه (وَ قُل لِعبادی یَقُولُواْ الَتی هِیَ اَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطَانَ یَنزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلاِنْسان ِ عَدُوّا ً مُبِینا (۳))فرمودند:
در مجادله‌هایتان هم طوری سخن بگوئید که شیطان میان شما را برهم نزند . یعنی با ادب و اخلاق حرف بزنید که در غیر این صورت شیطان با نزغ زدن شما را به جان هم می‌اندازد .
باز ایشان در جای دیگری در باب چگونه سخن گفتن رجال می‌فرمایند که" ما باید با دشمنانمان هم به خوبی و همراه با ادب صحبت کنیم " و این مطلب را ذیل اخلاق شمرده و آن را تنها راه نجات هر جامعه ای می‌دانند.
رهبر معظم انقلاب چندی پیش در دیدار مردم تبریز (تاریخ ۲۸بهمن ماه) پس از توصیه های متعدد به سران قوا ، رجال سیاسی را به رفاقت بیشتر توصیه نمودند. امری که صد البته با تخریب و نزاع و پرده دری سازگاری نداشته و نخواهد داشت.
و در آخر هم متن را با بیتی از مولانا به پایان می‌بریم به امید آنکه دیگر در سطح رسانه ای کشور شاهد این چنین ادبیات و نزاع هایی نباشیم.
جان گرگان و سگان از هم جدا
متحد جانهای شیران خدا
(۱) نهج البلاغه خطبه ۱۹۷
(۲)صحیفه نور
(۳) اسرا ایه۵۳
فرهنگ نیوز
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد