عارف نصر/ شاید اگر 10 سال پیش در مورد کلیپ های تصویری کوتاه صحبت به میان می آوردید کمتر کسی از آن ها آگاهی داشت و مردم تلویزیون و در نهایت سینما را به عنوان مهم ترین عول های رسانه ای در کشور می شناختند؛ ساخت فیلم های بلند و سینمایی، تله فیلم ها، تله تئاترها و الته سریال ها در آن زمان رونق بیشتری داشت و اگر کسی به دنبال چهره شدن در بین مردم بود این راهها را انتخاب می کرد و تلویزیون و سینما نیز با توجه به این که مشکلات امورزی خود را نداشتند و البته مخاطبان بیشتری داشتند سعی در پر کردن اوقات فراغت کل خانواده های ایرانی با وجود محدودیت های پخش خود داشتند.
اما با ورود فضای مجازی و اینترنت به بحث اشتراک ویدئوهای کاربران، سایت های مطرحی در سطح جهان در این زمینه فعال شدند که البته در کنار پخش ویدئوهای مخاطبان، از سیاست های جهان غرب به طور کلی پیروی می کردند؛ همین امر نیز موجب شد که سیاست گذاران جهان غرب برای سرگرم کردن مردم خود و همچنین تاثیرگذاری بر افکار آن ها از ترویج این سایت ها حمایت کنند.
اما آن چه این سایت های اشتراک ویدئو منتشر می کردند، در 90 درصد موارد در تضاد با سبک زندگی و فرهنگ مردم ایران بود، اما مسئولان بدون توجه به درت این شبکه ها و لزوم ایجاد شبکه های جایگزین زمینه رشد افسارگسیخته اینترنت پرسرعت را فراهم کردند و زمانی که مخاطبان ایرانی با این سایت ها آشنا شد و ذائقه او رو به تغییر رفت، تنها راهی که اتخاذ کردند، فیلتر کامل این سایت ها بود.
این خلا موجود در کشور و عدم ارائه مدل های جایگزین توسط دست اندرکاران فرهنگی کشور، سبب رشد سایت های اشتراک ویدئو داخلی شد، هرچند در بدو تاسیس این سایت ها، سرورهای آن ها در کشورهای بیگانه قرار داشت و این خود خطری امنیتی برای کشو محسوب می شد، اما همین امر که این خلا پرشده بود مسئولان را راضی می کرد.
رشد شبکه های نسل سه و چهار تلفن همراه، این سایت ها را تحت عنوان نرم افزارهای اندروید یا IOS در اختیار مخاطبان قرار داد که همین موجب ایجاد موجی از روی آوری مخاطبان به این شبکه ها بود.
در یکی دوسال گذشته شاهد رشد چشم گیر بارگزاری فیلم ها و نیز استفاده از این سایت ها که اکنون به نرم افزاهایی تبدیل شده اند بودیم؛ از طرفی شبکه های اجتماعی اشتراک ویدئو نیز در کنار این نرم افزارها و سایت ها جای خود را در بین مخاطبان باز کردند.
همین امر موجب شده است که صداوسیما و سینما امروز تنها مرجع ساخت ویدئو و پخش آن در بین مردم نباشند و حتی در مواردی حیات این دو نهاد کهن سال عرصه فرهنگ و هنر به خطر بیفتد.
رواج ساخت های صداگذاری ها بر روی فیلم ها، دابسمش ها، چالش های متنوع همه و همه این نکته را به فعالان فرهنگی و مسئولان این امر گوشزد می کند که دیگر امروز تنها مرجع فرهنگ ساز صداوسیما نیست و اگر برای استفاده صحیح جامعه از شبکه های اجتماعی و سایت های اشتراک فیلم و پدیده نوظهور تلویزیون های مجازی اقدامی نکنیم، 10 سال دیگر چنان ملغمه ای تحت عنوان فرهنگ در جامعه می بینیم که نه با آداب و رسوم و فرهنگ گذشتگان ما در ارتباط است و نه به طور کلی با فرهنگ های بیگانه یکی شده و متاسفانه تنها ظواهر این دو فرهنگ را به صورت مخلوط گرفته و در باطن تهی شده است.
اگر سری به این شبکه های جدید که کلیپ های کوتاه در اختیار مردم می گذارند بزنیم، به حجم عظیمی از هنجارشکنی هایی روبرو می شویم که امروز در برخی از نقاط کشور حتی تبدیل به هنجار شده است.
رواج اختلاط زن و مرد، دوستی جنس های مخالف، سوال در مورد ازدواج های سفید و ارتباطات آزاد با مخاطبان، مدلینگ و سبک زندگی لاکچری غربی، شوخی و توهین با مقدسات و الته بازنشر بدون بازبینی آثار سینمایی جهان تنها گوشه ای از این هنجارشکنی ها است؛ اقدام هایی که اکنون به بخشی از سبک زندگی جوانان امروز تبدیل شده است و حتی با ظهور سلبریتی ها و چهره ها در این عرصه که از این فضا برای تبلیغ استفاده می کنند و درآمدهای میلیونی هم کسب می کنند، جوانان را به سمت ساخت کلیپ ها با این محتواها می برند.
اگرچه ارگان های نظارتی و مسئولان فرهنگی حاضر در نهادهای عریض و طویل فرهنگی وظیفه نظارت و جهت دهی بر این شبکه ها را دارند، اما خود مسئولان این شبک ها نیز بخش مهمی از مسئولیت در قبال فرهنگ ایرانی برعهده دارند؛ اگر قرار بر این باشد که این شبکه ها به بهانه جذب مخاطب همان راه سایت های اشتراک ویدئوخارجی را بروند، چه ضرورتی برای فیلترینگ آن ها بود تا این سایت ها امروز با استفاده از فیلترینگ آن ها رشد کنند؛ این سایت ها و مسئولان آن ها اگر قصد فعالیت در فضای فرهنگی ایران را دارند و به قوانین کشور پایبند هستند، باید در چارچوب این قوانین حرکت کنند، کما این که سایت های بین المللی نیز در هر منطقه متناسب با قوانین آن منطقه رفتار می کنند و اصلی قبول شده است.
آنچه تحت عنوان چالش ها و جشنواره ها توسط مدیریت این سایت ها ایجاد می شود باید اقدامی برای ترویج فرهنگ ایرانی و اسلامی جامعه باشد نه اینکه دروازه ای برای فرهنگ غرب به شمار رود.