مطلع الفجر -عارف نصر/ تعریف زن توسط انقلاب اسلامی و نقش او در سطح جامعه نوعی تابوشکنی در برابر هنجارهای تعریف شده جدید غرب بود که با واکنش سفت و سخت حکومت های غربی و جوامع فمینسیتی که تداوم خود را درتداوم نگاه جنسی به زن می دیدند، مواجه شد.
این واکنش از ابتدای انقلاب تاکنون با کنش های متفاوت این جوامع علیه این حرکت و واکنش های متفاوت مردم و نخبگان سیاسی و رهبران جمهوری اسلامی مواجه شده است.
نوع برخورد غرب با عفاف و حجاب ایرانی- اسلامی مورد تاکید مردم و حاکمیت پس از پیروزی انقلاب اسلامی به صورت خلاصه تشریح شد، اما آن چه مورد توجه این یادداست است، نوع برخوردی است که در طول سالیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از سوی مردم و مسئولین نسبت به واکنش های جهان غرب به این مقوله اجتماعی-دینی صورت گرفته است.
اقدام های تاثیرگذار ابتدای پیروزی انقلاب در حوزه عفاف و حجاب
سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی با اقدام های مهم و تاثیرگذاری همراه بود، اقداماتی که تاثیرات آن نه تنها تا به امروز ادامه داشته بلکه بر آیندگان نیز تاثیرگذار است؛ یکی از مقوله های مورد توجه مردم و به ویژه قشر انقلابی جامعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئله حجاب بود.
اقدامات پهلوی اول در کشف حجاب اجباری و به دنبال آن پهلوی دوم در ترویج فرهنگ و تفکر غربی به اسم ملی گرایی در برخی از اقشار کم تر رشدکرده فرهنگی جامعه تاثیر گذاشته بود؛ اگرچه ملت ایران در برابر فعالیت ها رضاخان مبنی بر کشف حجاب و پوشش مشترک مردان به سبک غربی تمام قد ایستادند، اما اقدامات نرمی که در دوره پهلوی دوم با نظارت مستقیم سیستم های جاسوسی و بنیادهای غربی انجام شد به نوعی توانست برخی اقشار ضعیف از نظر فرهنگی را به اصطلاح قورباغه آب پز کند؛ شروع سینمای ایران که امروز آن را با نام مصطلح فیلم فارسی می شناسند، به نوعی برگرفته از سینمای بالیوود بود که از همان ابتدا با پرداختن به موضوعات تابو در جامعه، واکنش قشر مذهبی را به همراه داشت؛ اکتورها و کارگردان های غرب گرای سینمای پیش از انقلاب به خوبی با پرداختن به موضوعاتی مانند زندگی رقاصه ها و روسپی ها، عشق های جاهلی و مثلثی، لوکیشن های بسترخوابی و البته قهرمان سازی از شخصیت های جدای از دین به خوبی در قشر سینمازده آن روز تاثیر گذاشتند؛ از طرفی پرداختن فرح به موضوعاتی مانند افتضاح جشن های شیراز، کاخ های جوان و وجود مجلات جوان، فرهنگ غربی را با نوک تیز بی بنوباری در اذهان جوانان دهه 40 و 50 رسوخ می داد؛ شدت این اقدامات به نحوی بود که اگر انقلابی صورت نمی گرفت، مشخص نبود، نسل های فعلی چیزی از اسلام به یاد داشته باشند که ما بخواهیم در مورد کم و زیاد اجرای احکام آن ها بحث کنیم.
مقاومت قشر مذهبی حاضر در کلانشهرها، مانع مهم توسعه سبک زندگی غربی در دوره پهلوی
مقاومت قشر مذهبی به ویژه مهاجران روستایی و شهرهای کوچکی که به مراکز توسعه یافته مانند تهران رفته بودند، مانع رشد این سبک زندگی و البته پیروزی انقلاب اسلامی به جلوداری علما شد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مباحث مهمی که مورد توجه قرار گرفت همان طور که بیان شد مسئله حجاب همگانی در حداقل ها بود، بنا بر اسناد تاریخی برای اولین بار این حجاب همگانی به کارمندان زن ارتش ابلاغ شد و سپس با حمایت اکثریت جامعه و مسئولین وقت به عنوان اصول قانون اساسی ابلاغ شد.
برخورد دوگانه برخی مسئولان نسبت به مقوله حجاب
در طول سالیان گذشته برخورد دوگانه ای از سوی مسئولین دربرابر مقوله حجاب مشاهده شده است؛ عده ای از مسئولین که داعیه دار حجاب اسلامی در سال های اولیه انقلاب اسلامی داشتند و حتی به برخورد فیزیکی شدید به بی حجاب ها معتقد بودند در سال های نزدیک به حال حاضر با تغییر رویه ای محسوس اما غیرعلنی به سمت قشر بی حجاب حرکت کرده و آن ها را شارژ می کنند.
رشد قشر متوسط غربگرا، حاصل سیاست های تکنوکراتی در حکومت اسلامی
ریشه یابی این اقدامات به دهه 70 و نوع اتفاقات در آن دوران باز می گردد؛ در اثر سیاست تکنوکراتی دولت سازندگی قشر متوسطی در جامعه ایران پدید آمد که در هر تلاشی خود را به سمت جامعه غربی نزدیک تر می کرد، رشد روزافزون این قشر در اثر سیاست های غلط اقتصادی دولت های دهه 70 و البته ظهور پدیده جدیدی به نام ماهواره که ابتدا با تساهل و تسامح مسئولان به صورت گسترده در بین اقشار مختلف رشد کرد؛ موجب سرازیری فرهنگ لااوبالی گری غربی به ایران شد؛ کار این هجوم تا حدی جلو رفت که رهبر معظم انقلاب در همان دهه از واژه ناتو فرهنگی استفاده کردند.
ادامه فعالیت این قشر متوسط در عرصه اقتصاد آن ها را با سیاست ایران نیز گره زد و توانستند در نیمه دوم دهه 70 کاخ ریاست جمهوری و ساختمان مجلس را از آن خود کنند، جامعه ایران با پدیده ای مواجه بود که هم رسانه، هم قدرت و هم پول داشت و به همین دلیل تاثیرات فرهنگی مهمی بر سبک زندگی ایرانی گذاشت؛ تاثیرهایی که نتایج آن امروز محسوس شده است.
نوع برخورد دولت اصلاحات با زنان، کف انتظارات برخی نخبگان حوزه زن را تغییر داد
نوع برخورد برخی اعضای شاخص جناح اصلاح طلب در نیمه دوم دهه 70 و نیمه اول دهه 80 با مقوله آزادی که در شعار و عمل نوعی لیبرالیسم را دنبال می کرد، کف انتظارات جامعه زنان را تغییر داد؛ حضور فعالان زنی که در دو وجه مسئولان کشوری و اپوزیسیون داخلی تحت لوای سمن ها و فعالیت های مدنی خبر از نوعی تغییر در جامعه نخبگانی تاثیرگذار در کشور می داد؛ نمود این تغییر را در اعتراضاتی که به برخی قوانین موجود در کشور از دهه 70 تاکنون از سوی این اقلیت مدعی صورت گرفته مشهود است؛ حضور زنان در ورزشگاه، امکان خروج بدون اجازه شوهر از کشور از جمله انتظارات این قشر است که به خوبی هم خبر از روح فمینیستی حاکم بر این قشر و هم کاهش مطالبات یک زن ایرانی-اسلامی، هر چند به صورت محدود می داد
این دوره از تاریخ تاثیرهای مهمی بر روی عفاف و حجاب در سطح جامعه داشت؛ تفکرات فمینیستی به مرور با تاکید بر درخواست های فرعی، وظایف اصلی یک زن را به عنوان یک همسر-مادر موفق و عضو فعال نظام اسلامی به حاشیه برد او را هرچه بیشتر در دل لیبرالیسم غربی دانست؛ لیرالیسمی که کف آن آزادی از حجاب و عفاف اسلامی بود.
رشد ناموزون بنای کج فمینیسم غربگرا در ایران
بنای کجی که این قشر بالغ بر 20 سال پیش نهادند هنوز هم کج درحال رشد بوده و به لطف روزنامه های زنجیره ای و رسانه های زرد درحال رشد است. تبرُج و به اصطلاح امروزی لاکچری هایی که در سطح جامعه به عنوان جو غالب القا می شود، همان درخواست های خشن و خشک فمینیسم های افراطی است که رنگ و بوی سبک زندگی آسایش طلب به خود گرفته است.
حضور این قشر در عرصه های تصمیم گیر و مجری کشور یعنی مجلس و دولت در نیمه دوم دهه 70 و حال کشور، دامنه نفوذ آن ها در بین دولتمردان را به حدی رسانده که ان ها نیز متاسفانه پذیرفته اند برای جذب رای قشر زنان در عرصه انتخابات باید یک ژست فمینیستی به خود بگیرند؛ گروهی که در دهه اول انقلاب پیشتاژ برخورد خشن با بی حجابی ها بودند، امروز برای جذب رای جامعه زن تن به درخواست های گروه های اندکی از این جامعه داده اند.
به حاشیه رفتن حجاب با توجه برخی دولتمردان به تفکرات فمینیستی
نتیجه این چرخش مسئولان دولتی به سوی فمینیسم های وطنی، غفلت آن ها از مقوله های اسلامی مانند عفاف و حجاب، تولید نسل مولد و البته تاثیرگذاری زنان در عرصه جامعه شده و جامعه را به سوی بلبشوی فرهنگی فعلی سوق داده است.
شاید بیان دو مصداق مهم از اقدامات دولت در عرصه زنان و خانواده، میزان تاثیرپذیری آن ها از این تفکر و به ترکستانی که در انتهای این مسیر وجود دارد را بهتر روشن کند.
رشد ورزش حرفه ای در بین زنان، فشار بر فیزیک بدنی و حیازدایی
پرداختن به ورزش و ترویج آن در آحاد جامعه از وظایف ذاتی دولت است و دولت باید برای همه اقشار جامعه ورزش متناسب با موقعیت و فیزیک بدنی آن ها فراهم کند، اما برخلاف کشورهای توسعه یافته ای مانند حوزه اسکاندیناوی، دولت ایران در سال های اخیر به جای تمرکز بر بعد تندرستی جسمی، به بعد قهرمانی ورزش پرداخته است و در تلاش است در حوزه های مختلف ورزشی در جهان دارای نماینده و البته پیروز میدان باشد؛ تاثیرات این سطح از ورزش حرفه ای بر بانوان به مراتب بیشتر از آقایان است و متاسفانه دولت برای ژستی منورالفکرمآبانه به این حوزه بیشتر پرداخته است. دو تاثیر مهم این سطح از ورزش برای بانوان در رشته های مختلف یکی افزایش فشار بر فیزیک بدنی آن ها و دیگری حیازدایی از این قشر جامعه است.
برخی ورزش های سنگین که حضور زنان در آن ها تنها به دلیل فشار فمنیسم ها در جهان غرب است با فیزیک بدنی زنان متناسب نبوده و آن ها را با عوارضی مانند پیری زودرس و کاهش سطح توان دفاعی بدن مواجه می کند که نمونه آن را در فشارهایی بیش از حدی که به تکواندوکار جوان و پرتلاش کشورمان کیمیا علیزاده دیدیم؛ اصراری که بر حضور او در بازی های بین المللی امسال وجود داشت، این جوان آینده دار را با بیماری کم تر شناخته شده ای مواجه ساخت.
از طرف دیگر اصرار دولتی ها بر حضور در همه رشته های ورزشی، باب حیازدایی از جامعه زنان را بیش از پیش باز کرده است؛ موافقت فدراسیون جهانی کشتی با حضور کشتی گیران زن ایران با لباس های باحجاب کشتی شاید برای بعضی سطح اندیشان موفقیت جامعه زنان باشد؛ اما پخش فیلم های تمرین این ورزشکاران در یکی از خبرگزاری های کشور، به قدری حیازده جلوه می کرد که اجازه بررسی بیشتر را به سبب حفظ ارزش های جامعه به نویسنده این مقاله نمی داد.
آتش به اختیاری که امروز لازم است
خلاصه مطلب اینکه برخلاف سال های پیین متاسفانه شاهد نوعی بی تفاوتی نسبت به فرهنگ در بین دولتمردان و از آن مهم تر برخی جانبداری ها از تفکرات غیرهمسو با فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی هستیم که یکی از علل برخی ولنگاری های فرهنگی در بین جامعه بویژه در بحث عفاف و حجاب شده است؛ لزوم توجه نخبگان دینی و اجتماعی به این مقوله تحت امر آتش به اختیار بیش از پیش احساس می شود.