روزنامه دنیای اقتصاد: محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، شنبه شب با حضور در برنامه تلویزیونی نگاه یک دستاوردهای سفراخیر حسن روحانی رئیس‌جمهوری به نیویورک و حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را تشریح کرد.

رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در ارتباط با اعتراضات ایران به آمریکا در باب اجرایی‌نشدن برخی مفاد برجام گفت: بانک‌های کوچک و بزرگ خارجی امروز در کشور ما شروع به فعالیت کرده‌اند. بسیاری از کشورها برای واردات و صادرات، ال‌سی (اعتبار اسنادی) باز می‌کنند؛ صادرات غیرنفتی ما هم نسبت به گذشته افزایش یافته و فروش نفت طی این چند ماه یک میلیون بشکه اضافه شده است اما مشکل آن‌جاست که بانک‌های بزرگ خارجی هنوز راغب به سرمایه‌گذاری در ایران نشده‌اند.وی افزود: این مطلب از طرف ایران پیگیری شده و جالب آنجاست که امروز اروپایی‌ها با ما همنوا شده‌اند. اروپایی‌هایی که یک زمان طرف مقابل ما و با آمریکایی‌ها بودند امروز مثل ما به برخی رفتار آمریکایی‌ها معترض هستند. نهاوندیان افزود: «ایران از منظر جهانی امروز این موضع تحسین‌برانگیز را دارد که در مورد برجام به همه تعهدات خود پایبند بوده است. ما به امیدبخش بودن برجام و تناقض با آمریکا همزمان اشاره می‌کنیم.» همچنین به گزارش خبرگزاری صداوسیما، نهاوندیان با تاکید بر اعتراض ایران به کندی‌ها و اهمال کاری‌های دولت آمریکا در اجرای برجام گفت: «به آمریکا معترضیم چون تحریم‌های اولیه و یکجانبه خود را همچنان نگه داشته است.»

اعتراض سیاسی ایران به آمریکا

رئیس دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به مراودات بانکی ایران با دنیا پس از برجام گفت: «تحریم‌های بانکی که قرار بود در برجام برداشته شود برطرف شده است، اما هیچ بانک بزرگی با توجه به وجود تحریم‌های اصلی آمریکا حاضر به حضور در ایران نیست. اعتراض سیاسی ما به آمریکا این بود که می‌گویند تحریم‌های هسته‌ای برداشته شده اما تحریم‌های اولیه باقی‌مانده و همین مساله باعث نگرانی بانک‌های بزرگ اروپایی می‌شود که نکند حضور آنها در ایران باعث جریمه شدنشان از سوی آمریکا شود. هم ایرانی‌ها و هم اروپایی‌ها می‌خواهند که ریسک سیاسی مشارکت اقتصادی با ایران برداشته شود.» او افزود: «تفاوت عمده ارتباط اتحادیه اروپا در قبل و بعد از برجام این است که دیگر تحریمی علیه ایران نگذارند. توفیق برجام این بود که همزمان با لغو تحریم‌های شورای عالی امنیت تحریم‌های اروپا هم یا لغو شد یا توقف پیدا کرد؛ از همین جهت می‌دانیم که اتحادیه اروپا الان برای کار با ایران بسیار خوش‌بین است البته ایران هم به صراحت اعلام کرده که به اقتصاد ایران نباید به چشم یک بازار نگاه کنید، به همین دلیل هر شرکت اروپایی که وارد ایران می‌شود باید هم سرمایه و هم تکنولوژی بیاورد و هم برای محصولات ایرانی بازارگشایی کند.»

همراهی‌های جدی‌تر اروپا با ایران

نهاوندیان مجددا به ریسک سیاسی که بانک‌های اروپایی را تهدید می‌کند اشاره کرد و گفت: «انگلیسی‌ها پیشنهاد کردند که در جلسه‌ای بانک‌های اروپایی جمع شوند و با بانک‌های ایرانی ارتباط نزدیک‌تری پیدا کنند حتی رئیس‌جمهور یک کشور اروپایی دعوت کرد که ما با انجمن بانکداران آنها وارد صحبت شویم. من افق پیش‌رو را برای همکاری‌ها مثبت ارزیابی می‌کنم.» همچنین به گزارش «ایلنا» رئیس دفتر رئیس‌جمهور تاکید کرد: «افق پیش‌رو افق همراهی‌های جدی‌تر اروپا با ایران است. همه کشورها احساس کردند در تعامل با ایران می‌توانند منافع متقابل داشته باشند.»

درخواست اروپایی‌ها

در بخش دیگری از این گفت‌وگو رئیس دفتر رئیس‌جمهور به بدعهدی آمریکایی‌ها در برخی از مفاد برجام اشاره کرد و گفت: «جلسه کمیسیون مشترک برجام تشکیل شد اما دو روز قبل از این جلسه آمریکایی‌ها با نوعی شتاب‌زدگی مجوز فروش هواپیمای ایرباس و کمتر از یک روز مجوز فروش هواپیمای بوئینگ را صادر کردند. این مساله‌ای است که بیش از 6 ماه طول کشید.» او ادامه داد: «نباید فراموش کنیم که بحث تحریم هواپیماها ربطی به تحریم هسته‌ای ندارد؛ اما این از توانمندی مذاکره‌کنندگان ایرانی بود که توانستند این بحث را در زمان برجام مطرح کنند؛ چرا که ایران در زمان تحریم‌ها صدمات زیادی از جانب صنعت هواپیمایی متحمل شد.» نهاوندیان همچنین افزود: «مجوزها صادر شده و قرار است طبق برنامه‌ای مشخص هواپیماها تحویل داده شوند اما این به آن معنا نیست که از طرف ما پیگیری‌ها صورت نگیرد. آخرین بهانه‌ای که آنها برای عدم صدور مجوز می‌آوردند این بود که قطعاتی در هواپیما مصرف دوگانه دارد و ما با بحث‌های فنی مشکلات را برطرف کردیم.»او تاکید کرد که اروپایی‌ها نیز خواستار دیده شدن آثار برجام و رسیدن دستاوردهای اقتصادی این توافق‌نامه به ایران هستند.

هزینه بالای بدعهدی با ایران

رئیس دفتر رئیس‌جمهور با بیان اینکه امروز هیچ کشوری نمی‌تواند فکر کند که سر ایران کلاه گذاشته می‌شود، گفت: امروز همه در دنیا می‌دانند که تیم‌های سیاسی و اقتصادی ایران نه تنها دست کمی از خودشان ندارند بلکه با توجه به تجربه تحریم‌ها می‌توانند از آنها جلوتر باشند. امروز تیم‌های ایرانی بند به بند اقتصاد مقاومتی را مطالعه کرده و می‌دانند مسیرشان کجا است. او ادامه داد: امروز بدعهدی با ایران هزینه بالایی پیدا کرده است. آقای روحانی در نطق خود گفت که برجام یک سند بین دو کشور نیست؛ وقتی ضمیمه به شورای امنیت شده تبدیل به یک معامله بین‌المللی شده است. نهاوندیان در پاسخ به نگرانی برخی‌ها که عقیده دارند برجام با تغییر دولت آمریکا تضعیف خواهد شد، گفت: برجام الان یک تعهد بین‌المللی است که در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده است. یکی از توفیقات برجام این بود که خود آژانس انرژی هسته‌ای می‌گوید دیگر موضوعی در پرونده هسته‌ای ایران باقی نمانده است یعنی دیگر کسی به بهانه هسته‌ای نمی‌تواند ایران را تحریم کند.

مذاکره دوجانبه با آمریکا نداریم

نهاوندیان با تاکید بر این موضوع که ما با آمریکا مذاکره دو جانبه نداریم، گفت: بحثی که باعث شد با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کنیم موضوع هسته‌ای است. تیم مذاکره‌کننده ما اجازه داشت در بحث هسته‌ای با آمریکا گفت‌وگو کند. دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا از پیش از انقلاب ایجاد شده است؛ رهبری ما فرموده‌اند ما به‌خاطر سوابق آمریکایی‌ها موضع بی‌اعتمادی خود را با آنها حفظ می‌کنیم.

واکنش به نطق عربستان و رژیم صهیونیستی

او در ارتباط با دو نطق عربستان و رژیم صهیونیستی علیه ایران در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: آنها از نطق خود استفاده کرده‌اند تا حرف‌های بیهوده و منفی بزنند. نتانیاهو الان از تغییر رویکرد مجمع عمومی سازمان ملل به نفع ایران چنان عصبانی است که در نطقش به خود این مجمع حمله می‌کند. او دیگر فضا را طوری نمی‌بیند که بتواند ایران را سیبل حملات خود قرار دهد، عربستان هم از نطق خود استفاده کرده تا ادعاهای واهی امارات درباره جزایر سه گانه ایران را تکرار کند.

گزارش دیدارهای رئیس‌جمهوری

نهاوندیان در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان اینکه کشورهای زیادی از رئیس‌جمهور ایران درخواست ملاقات داشتند، گفت: قرار بود سفر ما به نیویورک سه روزه باشد. یک روز در چهارشنبه دیدارها انجام شود، پنج‌شنبه نطق باشد و جمعه روز بازگشتمان باشد. به اصرار نماینده ما در سازمان ملل که گفتند درخواست ملاقات‌ها زیاد شده از سه‌شنبه تا پنج‌شنبه دیدارها و ملاقات‌ها برگزار شد، به‌طوری که وقتی رئیس‌جمهور فرانسه اصرار به دیدار و گفت‌وگو داشتند چون وقتی نبود ایشان ساعت 9 شب آمدند و در آن گفت‌وگو در مورد همکاری‌های مشترک و افزایش سرعت آن صحبت کردیم. او در ارتباط با عراق نیز گفت: با عراق هم مساله امنیتی و اقتصادی برای ما طرح می‌شود.

رابطه ایران با عراق دارای منافع دو طرفه و پایدار است، به‌طور کلی ایران در تمام روابطش به دنبال منافع دو طرفه است. نهاوندیان تاکید کرد: دیدارهای بسیار موفقی نیز با کشورهای آسیایی نظیر ژاپن، چین و هند داشتیم که نشان می‌دهد ما در ماه‌های آینده از لحاظ اقتصادی و تعامل ماه‌های شلوغ و مثبتی خواهیم داشت. همچنین به گزارش «ایرنا» رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری گفت: دیپلماسی فعال ایران و تعریف عملیاتی ما از تعامل سازنده، گسترش مناسبات با همه کسانی است که می‌خواهند با ایران، روابط خوب و دوستانه داشته باشند.